Cẩn trọng: Nhận biết lừa đảo qua cuộc gọi video Deepfake

Làm thế nào để không bị mắc bẫy từ cuộc gọi Deepfake? 

Cuộc gọi video Deepfake trên điện thoại ngày càng trở nên tinh vi và nguy hiểm. Với khả năng giả mạo gương mặt và giọng nói của người khác, Deepfake có thể gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Để đề phòng, người dùng cần phải trang bị những kiến thức về cách nhận biết, cũng như cách phòng tránh để bảo vệ bản thân và thông tin cá nhân trước những mối nguy hại này. 

Deepfake là gì

Deepfake là một thuật ngữ bao gồm Deep learning (học sâu) và Fake (giả) chỉ một phương pháp tạo ra những nội dung giả mạo. Deepfake lợi dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra những hình ảnh, video chân thực như thật, khiến người xem khó phân biệt được sự khác biệt với thực tế.

Hiện nay Deepfake đang rất được quan tâm ở Việt Nam, cũng như trên toàn cầu, vì một số lý do quan trọng sau: 

• Mối đe dọa an ninh: Deepfake có thể được sử dụng để tạo ra những video giả mạo của các nhân vật quan trọng trong xã hội như các nhà lãnh đạo chính trị, nhà kinh doanh, người nổi tiếng và người có quyền lực. Việc sử dụng Deepfake nhằm mục đích phỉ báng, gây rối hoặc thậm chí tạo ra thông tin sai lệch có thể gây ảnh hưởng đến sự ổn định chính trị và an ninh của một quốc gia. 
• Nạn xâm hại trái phép và lừa đảo: Tạo ra video khiêu dâm giả mạo, gây tổn thương đến danh dự và quyền riêng tư của cá nhân cũng là một trong những nỗi nguy ngại mà Deepfake mang đến.
• Sự lan truyền thông tin sai lệch: Ngoài ra, Deepfake có thể tạo ra những video và thông tin giả mạo, khiến người xem tin rằng nó là sự thật. Việc lan truyền thông tin sai lệch qua deepfake có thể gây hỗn loạn xã hội, gây nhầm lẫn và mất niềm tin vào các nguồn tin tức và phương tiện truyền thông.
• Ảnh hưởng đến đời sống của các cá nhân và xã hội: Không những vậy, Deepfake còn có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống cá nhân và xã hội. Việc sử dụng deepfake để tạo ra video nhạy cảm hoặc xâm phạm quyền riêng tư của người khác có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cá nhân và xã hội nói chung.

Cách nhận biết lừa đảo qua cuộc gọi video Deepfake

Thông qua sự phổ biến của các ứng dụng cung cấp nội dung hình ảnh, tin nhắn, gọi điện như Viber, Zalo, Messenger,... Trong các cuộc gọi video, Deepfake dần xuất hiện nhiều hơn và gây nhiều thiệt hại cho các nạn nhân. Với sự phát triển công nghệ liên quan đến Deepfake, việc nhận biết và phát hiện ra ngày càng trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu sẽ giúp chúng ta phát hiện ra những cuộc gọi video này là đến từ Deepfake.

• Chất lượng hình ảnh không đồng đều: Deepfake thường gây ra một số thiếu sót nhỏ trong việc ghép mặt, tạo ra những khuyết điểm như nhòe, mờ hoặc không tự nhiên. Nếu một video có chất lượng không đồng đều hoặc xuất hiện những hình ảnh kỳ lạ, có thể đây là một dấu hiệu của deepfake.
• Đường viền hoặc hiệu ứng không thật: Thêm vào đó, sự xuất hiện của các đường viền hoặc hiệu ứng không tự nhiên xung quanh người trong video. 

• Không đồng bộ giữa tiếng nói và miệng: Hãy chú ý đến việc miệng của người trong video có phù hợp với tiếng nói hay không. Nếu có sự không đồng nhất về hình dáng khuôn mặt, đặc điểm vùng da, cấu trúc xương hay chi tiết như nốt ruồi, vết sẹo, có thể đó là dấu hiệu của deepfake.
• Không tự nhiên trong cử chỉ và biểu cảm: Không thể tái hiện đầy đủ các cử chỉ và biểu cảm tự nhiên của con người. Nếu một video có cử chỉ hoặc biểu cảm không thật sự hợp lý hoặc không tự nhiên, như khi giao tiếp, ánh mắt và cử chỉ sẽ di chuyển theo đối tượng giao tiếp, deepfake thì không làm được như vậy. 
• Thời lượng: Một lưu ý nữa mà bạn có thể biết thông qua thời lượng của cuộc gọi, vì video deepfake thường sẽ có những giới hạn. Thông thường sẽ rơi vào từ vài giây cho đến một đoạn video dài tuỳ theo mức độ phát. Điều này phụ thuộc vào khả năng kỹ thuật và mục đích sử dụng deepfake.  

Các phòng tránh lừa đảo qua cuộc gọi video Deepfake

Để tránh trở thành nạn nhân của cuộc gọi video deepfake, có một số biện pháp mà chúng ta có thể áp dụng:

• Kiểm tra nguồn gốc: Luôn xác minh nguồn gốc của video trước khi tin tưởng vào nội dung nó hiển thị. Hãy kiểm tra tài khoản, kênh hoặc trang web nơi video được chia sẻ để đảm bảo tính xác thực của nó. 
• Phân tích chi tiết: Xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như chất lượng hình ảnh, đồng bộ giữa tiếng nói và miệng, cử chỉ và biểu cảm của người trong video là rất quan trọng. Đừng dễ dàng tin tưởng vào những video có dấu hiệu không tự nhiên hoặc không hoàn hảo.
• Sử dụng công cụ phát hiện deepfake: Có một số công cụ phân tích có thể giúp phát hiện deepfake. Sử dụng các công cụ này để kiểm tra tính xác thực của một video trước khi tin tưởng vào nó.

Phải đề cao cảnh giác để tránh bị lừa đảo qua Deepfake

• Cẩn trọng trong việc công khai thông tin trên mạng xã hội: Hạn chế việc chia sẻ thông tin cá nhân quá nhiều trên mạng xã hội. Những chi tiết quá cụ thể về địa chỉ, ngày sinh, số điện thoại và thông tin cá nhân khác có thể được sử dụng để tạo deepfake.
• Sử dụng cài đặt bảo mật: Đảm bảo rằng bạn sử dụng cài đặt bảo mật mạnh trên tài khoản mạng xã hội của mình. Điều này bao gồm việc sử dụng mật khẩu mạnh, bật xác minh hai yếu tố và kiểm tra cài đặt quyền riêng tư để kiểm soát ai có thể truy cập vào thông tin cá nhân của bạn.
• ​​Báo cáo nội dung đáng ngờ: Nếu bạn phát hiện một cuộc gọi video deepfake hoặc nội dung đáng ngờ trên mạng xã hội, hãy báo cáo cho nền tảng mạng xã hội hoặc cơ quan chức năng để họ có thể xử lý và làm giảm sự lan truyền của nó.

Tạm kết

Deepfake mang đến cả những tiềm năng hứa hẹn và những mối đe dọa nghiêm trọng. Việc nhận biết lừa đảo qua cuộc gọi video deepfake ngày càng trở nên khó khăn hơn. Nhưng với sự tiến bộ của công nghệ và khả năng tạo ra những video giả mạo rất chân thực, các công cụ phát hiện deepfake đang được phát triển và cải tiến, và sự chú ý từ cộng đồng, các tổ chức đang giúp tăng cường nhận thức và giảm thiểu tác động của deepfake. 

Tuy deepfake vẫn còn là một thách thức đối với xã hội và công nghệ, nhưng chúng ta có thể đối mặt và vượt qua nó thông qua sự cảnh giác, cung cấp kiến thức và ứng dụng công nghệ phù hợp. Chỉ bằng cách làm việc cùng nhau, chúng ta có thể tạo ra một môi trường kỹ thuật số an toàn hơn và bảo vệ giá trị cơ bản của sự thật và đạo đức trong cuộc sống trực tuyến của chúng ta.

Xem thêm: 

• Hướng dẫn bảo vệ Apple ID bằng khóa bảo mật vật lý
• Hướng dẫn chặn Siri nghe lén iPhone đơn giản
• Hướng dẫn kiểm tra lịch sử đăng nhập Messenger năm 2023

XTmobile.vn